การป้องกันภาวะบกพร่องทางสติปัญญา

การป้องกันภาวะบกพร่องทางสติปัญญา / ภาวะปัญญาอ่อน

การป้องกันภาวะปัญญาอ่อนสามารถปฏิบัติได้หลายวิธี  ดังนี้

1. การเตรียมตัวพ่อแม่ตั้งแต่ก่อนแต่งงาน การตรวจสอบหาความเสี่ยงของพ่อและแม่ต่อโรคต่างๆ การฝากครรภ์ และการดูแลการตั้งครรภ์อย่างดี การหลีกเลี่ยงภาวะเสี่ยงต่างๆ และการดูแลเด็กหลังคลอดให้เด็กแข็งแรงปราศจากโรคภัยต่างๆ

2. การเฝ้าสังเกตพัฒนาการของเด็กทุกด้านภายในขวบปีแรก มีความสำคัญมาก ถ้าพบว่าพัฒนาการช้า ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางช่วยเหลืออย่างรวดเร็วต่อไป

นอกจากนี้ ภาวะปัญญาอ่อนที่เกิดจากสาเหตุอื่นๆ ที่ไม่ใช่กรรมพันธุ์ สามารถป้องกันไม่ให้เกิดขึ้นได้ สาเหตุเหล่านั้น ได้แก่

1. การติดเชื้อ เชื้อบางชนิด เช่น ซิฟิลิส หัดเยอรมัน ถ้ามารดาติดเชื้อนี้ในระยะสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ ควรรีบไปรับการรักษาจากแพทย์

2. สารเสพติดในฝิ่น กัญชา ยานอนหลับ เหล้า บุหรี่ และยาบางชนิด อาจทำให้ทารกในครรภ์ได้รับอันตรายจนพิการหรือปัญญาอ่อนได้ สตรีมีครรภ์จึงไม่ควรสูบหรือเสพยาเสพติด และไม่ควรซื้อยาบางชนิดกินเอง

3. อันตรายจากรังสี เช่น การฉายรังสีบริเวณมดลูกขณะตั้งครรภ์ควรกระทำเมื่อแพทย์เห็นว่าจำเป็นจริงๆ เท่านั้น เพราะอาจเป็นอันตรายต่อสมองของทารกได้

4. อุบัติเหตุ เช่น หกล้ม ถูกกระแทกถูกชน เป็นต้น สตรีมีครรภ์ควรระมัดระวังมิให้เกิดเหตุเหล่านี้กับตนเอง เพราะอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ แต่ถ้าเกิดขึ้นก็ควรรีบรักษาให้ทันท่วงที

5. ขาดธาตุหรือสารอาหารที่สำคัญ เช่น ธาตุเหล็ก วิตามินบี 6 และกรดนิโคทินิก เป็นต้นสตรีมีครรภ์ควรได้รับอย่างครบถ้วน ถ้าตรวจพบว่าขาดสารอาหารก่อนทารกอายุ 3 เดือน ก็สามารถป้องกันและรักษาได้ นอกจากนี้ผู้เป็นมารดาควรมีความรู้ในเรื่องภาวะโภชนาการ การเลี้ยงดู โดยการให้อาหารที่มีคุณค่าแก่เด็ก โดยเฉพาะอาหารประเภทโปรตีน เพราะเด็กที่ขาดอาหารโปรตีนมักมีเชาวน์ปัญญาต่ำ

ที่มา : นพ.วรวุฒิ เจริญศิริ ศูนย์ข้อมูลสุขภาพกรุงเทพ